Dede Korkut karakterleri hakkında bilmek istediğiniz her şey bu yazıda sizlere sunuluyor! Türk edebiyatının en nadide eseri olan Kitâb-ı Dedem Korkut Alâ Lisan-ı Tâife-i Oğuzân, diğer adıyla Dede Korkut, karakterleriyle dikkat çekiyor. 12 yılında Dresden'de ve 6 yılında Vatikan'da yazdığı yazılarla Dede Korkut hikâyeleri, hem yıllar öncesindeki Türk örf ve adetlerini ortaya koymada hem de dönemde yaşanan tarihi gelişmeleri bizlere aktarmada önemli bir rol oynamaktadır.
Türk Gümrük ve Adetlerinde Dede Korkut Karakterleri
Dede Korkut, önce sözlü kültürün, sonra da yazılı kültürün ürünü olarak tarih sahnesine çıktı. 14. yüzyılın başı ile 15. yüzyılın sonu arasında yazılan eserin ilk ortaya çıkışı çok daha eskidir. Dede Korkut hikâyelerinin ne zaman kelimeden kelimeye aktarıldığı tam olarak bilinmese de İslam sonrası Türk edebiyatının geçiş dönemi eserlerinden biri olarak görülmüştür. Halk edebiyatının değerli taşlarından biri olan Dede Korkut, destansı Oğuz hikâyelerinin bir derlemesidir. Metinde Oğuzların eski vatanı Seyhun Nehri çevresinde yaşadığı bilinen Dede Korkut ile çevresindeki Oğuz boylarının hikâyeleri anlatılmaktadır. Dedem Korkut'um Alâ Lisan-ı Tâife-i Oğuzân, Türk anası, kültürü, yaşam tarzı ve daha birçok konuda derinlemesine bilgiler içermektedir. Her nüshada Dede Korkut karakterleri çoğunlukla karakter olarak karşımıza çıkmaktadır. İyilik ve kötülük açıkça saflara ayrılmış olsa da gri yoktur. Ayrıca İslamiyet'i yeni kabul eden Oğuz boylarının hikâyeleri anlatıldığı için dini unsurların da ön plana çıkması kaçınılmazdır.
Bamsı Beyrek Dede Korkut'ta
Bamsı Beyrek, Dede Korkut hikâyelerinin en sevilen karakterlerinden biridir. Dede Korkut kahramanları sıralandığında akla ilk gelen isim Bamsı Beyrek'tir. Bamsı Beyrek, Bay Büre'nin Oğlu Bamsı Beyrek hikâyesinin baş kahramanıdır. Oğuzların en iyi at binicilerinden, okçularından ve savaşçılarından biridir. Babası Büre Bey'dir. Sevdiği kişinin adı Banu Çiçek'tir. Bamsı Beyrek, 14-15. yüzyıl Türk edebiyatının ideal erkek karakterlerinden biri olarak kabul edilir. Birçok filme ve diziye konu olmuş bir karakterdir. Bamsı, Dede Korkut hikâyelerinin yanı sıra bazı Altay masallarında da geçmektedir. Ancak şu efsanelerde de adı geçmektedir; Azerbaycan efsaneleri, Altay destanları, Türk hikâye ve masalları. Bay Büre'nin oğlu Bamsı Beyrek hikâyesinin yanı sıra Salur Kazan hikâyesinde de Bamsı'dan bahsedilmektedir.
Dede Korkut'ta Bayındır Han
Hanlar Hanı Bayındır Han! Dede Korkut hikâyelerinin şüphesiz en güçlü karakterlerinden biridir. Adı birçok efsanede geçmektedir. Bayındır Han, Korkut Ata hikâyelerinde Oğuzların başı olarak karşımıza çıkar. Oğuz beylerinin önünde eğildiği, korktuğu ve gücüyle titrediği isimdir. Bayındır Han halkının refahını her şeyden çok düşünür. Her yıl halkı için büyük şenlikler düzenler. Kımız içilir ve et yenir. Günden güne yapılır. 40 gün 40 gece davul çalınır. Bayındır Han, Türk edebiyatında liderliği temsil eder.
Salur Kazan Dede Korkut'ta
Bu kadar karakter arasından en güçlü olanı seçmekte zorlanıyorsanız Salur Kazan'dan henüz bahsetmedik demektir. Dede Korkut karakterleri sıralandığında Salur Kazan, gücüyle yeri sarsan bir kişilik olarak karşımıza çıkıyor. Oğuzeli'nin hakim aşireti olan Salur boyunun beyidir. Salur Kazan, Oğuzların saygın beyi olmasına rağmen hem Üç Ok'un yani İç Oğuzların hem de Dış Oğuzların beyidir. Salur Kazan'dan sadece Dede Korkut hikâyelerinde değil, Kaşgarlı Mahmud'un ölümsüz eseri Divanü Lugati't Türk'te de bahsedilmektedir. Dede Korkut hikâyelerinde yiğitliği ve Oğuzlara barış getirmesiyle tanınan Salur Kazan'ın en büyük özelliği bu değildir. Salur Kazan, Türk örf ve adetlerinde kadına verilen değer ve önemin temsilidir.
Eşini her şeyden çok seven Salur Kazan, annesine de aynı sevgi ve saygıyı duyuyor. Bütün bunlarla Salur Kazan, Türklerde kadının değerini ifade eden bir şahsiyettir. Hatta müstakbel eşi Bayındır Han'ın kızı Burla Hatun hakkında ayrı bir destan bulunmaktadır. Bu destanda kadınlar ata biner, ok atar ve erkeklerle birlikte savaşır.
Korkut Ata
Dede Korkut, adını Korkut Ata hikayelerinden alan bir kişidir! Şaman olduğu düşünülen Dede Korkut, İslam'ın ilk dönemlerinde Müslüman olan Türklerin en bilgesiydi. Aynı zamanda en yaşlı olduğu düşünülen Korkut Ata'ya da büyük saygı ve hürmet vardı. Öyle ki isimler Dede Korkut'tan alınmış ve düğümler onun tarafından çözülmüştür. Her yaştan inip, oğlanların kızlarını isterdi. Türk dünyasının ve edebiyatının simgelerinden biridir. Milli ve dini hassasiyetleri yansıtan hikâyeler yazımız da ilginizi çekebilir.
Bir yanıt bırakın
Yorum yapabilmek için oturum açmalısınız.