Asfiksi Nedir? Asfiksi Nedenleri Nelerdir?

Pandemi ile birlikte öğrendiğimiz şeylerden biri de solunum yollarımızın önemi oldu. Solunum yolu hastalıklarının ihmal edilecek kadar önemsiz olmadığını ve önemsenmesi gerektiğini öğrendik. Burun ve ağızdan başlayan solunum yollarımız ile akciğerlerimiz arasındaki ilişkiye önem vermeli ve ona gereken değeri vermeliyiz. Bilinen solunum yolu hastalıklarından biri asfiksidir. Peki asfiksi tam olarak nedir? Neden oluyor? Her ne kadar bir hastalık değil de bir durum olarak kabul edilse de asfiksi bir rahatsızlıktır. Solunum yetmezliği anlamına gelen bu bozukluk, solunum sıkıntısı sonucu nabzın alamamasını ifade etmek için kullanılır. Her yaş grubundan insanda görülebilen asfiksi, yeni doğan bebekler için de büyük risk oluşturuyor.

Oksijen Eksikliği: Asfiksi Nedir?

Günlük hayatımızda duymaya alışık olmadığımız bir kelime olan asfiksi, oksijen eksikliği anlamına geliyor. Oksijen eksikliği nedeniyle organların işlevlerini yerine getirememesi sonucu ölümle sonuçlanan bir durumdur. Solunum yollarında görülen tıkanıklık doğrudan bilinç kaybına ve organların hareketsiz kalmasına yol açarak yaşamın sona ermesine neden olur. Daha çok adli tıp dalında kullanılan asfiksi, Yunanca kökenli bir kelimedir. Nabız olmaması anlamına gelen asfiksinin birçok nedeni vardır. Ani ölüm vakalarında asfiksi çok yaygındır. Asfikside bilinç ve fiziksel yetenek aynı anda gider. Yeni doğan bebeklerde pek çok komplike durumda ortaya çıkan asfiksiye acil müdahale gerekmektedir.

Yenidoğanlarda Perinatal Asfiksi

Yenidoğanlarda perinatal asfiksi ortaya çıkabilir. Asfiksinin her yaş grubunda ortaya çıkabileceğini belirtmiştik. Oksijen eksikliği nedeniyle doku ölümü anlamına gelen asfiksi, yenidoğan gruplarında da görülebilmektedir. Perinatal asfiksi mutlaka ölümle sonuçlanmaz. Ayrıca ciddi hasara neden olan perinatal asfiksiler de vardır. Yenidoğan yaş grubunda karşılaşılan asfiksinin başlıca nedenleri şunlardır: Anne karnındaki bebeğin plasentasının gaz alışverişini yeterince tamamlayamaması. Doğumdan hemen sonra akciğerlere oksijen gitmemesi perinatal asfiksiye neden olur. Anne karnında perinatal asfiksinin meydana geldiği vakalar gözlemlendiğinde annelerin gebelik diyabetine sahip olduğu analiz edilmiştir. 36. gebelik haftasından önce doğan bebeklerde ortaya çıkan bir durumdur. Bebeğin henüz gelişmediği için vücut fonksiyonlarını tam olarak yerine getiremediği bu dönem her zaman ölümle sonuçlanmaz.

Perinatal Asfiksi Sonuçları

Doğum öncesi ve sonrasında ortaya çıkan perinatal asfiksi sonrasında ortaya çıkan bazı durumlar olabilir. Yapılan müdahaleler sonucunda asfiksi biten bebeklerde kalıcı fiziksel hasarların oluşabileceği kaydedildi. Perinatal asfiksi bebeklerde daha fazla beyin hasarına neden olur. Beynin tam olarak gelişemediği oksijen eksikliği ilerleyen dönemlerde farklı şekillerde kendini gösterir. Yeni doğan bebeklerde perinatal asfiksiye atfedilebilecek olaylar daha kolay analiz edilir: Ön fontanelde şişlik, huzursuzluk gibi gözle görülür bozukluklar ortaya çıkabilir. Perinatal asfiksi sonrası epilepsi, kısmi felç, nöbet gibi olasılıklar vardır. Solunum bozuklukları ve kalp yetmezliği de gözlenen rahatsızlıklar arasındadır. Perinatal asfiksiyi kısaca şöyle özetleyebiliriz: Oksijen eksikliği durumunda vücut belirli reaksiyonlar gösterir. Bu reaksiyonların vücudun hangi bölgesinde ne kadar süreyle gözlendiği ve kalıcılık derecesi bilinmez ve değişkendir.

Asfiksi Nedenleri Nelerdir?

Asfiksi nedenleri değişkendir. Genellikle boğulma, zehirlenme veya baskı sonucu ortaya çıkabilir. Asfiksi nasıl oluşur ve nedenleri nelerdir? Asfiksi zamanla oluşur mu yani müdahale edilebilir bir durum mudur? Asfiksinin genel oksijen eksikliği ve organ durması olduğunu söylemiştik. Paylaşacağımız boğulma nedenlerine göre asfiksi şu şekilde ortaya çıkar: Kişi oksijenden mahrum kalır, beyin tüm oksijeni çekmek için kanı kendine çeker ve böylece işlevini sürdürebilir. Beyne çekilen kan vücudun belirli yerlerinde morluklara neden olur. Eğer müdahale edilmezse ve ilerlerse beyne yeterli oksijen gitmemesi nedeniyle oluşur. Beyinde de hasar meydana gelir. Asfiksi nedenlerinden bazıları şunlardır: Solunum yoluna giren yabancı cisimler ve yiyecekler. Yetişkinlerde ani çılgınlık, çocuklarda ise küçük oyuncak parçaları gibi düşünebiliriz. Suda boğulma, çoğunlukla panik ve bilinç kaybı nedeniyle meydana gelen boğulma vakaları asfiksiye örnektir. Zehirlenme ve intihar girişimleri asfiksiye neden olur. Kömür sobası zehirlenmesi vakaları. Göğüs ve boğazda ani baskılar. Asfiksi nedenleri çoğunlukla birdir. Ani bir gelişme oluyor ve müdahale edilemiyor. Asfiksinin adli tıp literatüründe sıklıkla kullanılmasının nedenlerinden biri de budur. Günlük hayattan hatırladığımız üzere sebebini göremediğimiz ölümler sıklıkla araştırılmaktadır. Genelde asfiksi ile biten hayatların nedenlerini adli tıp raporlarından öğreniyoruz. Solunumla ilgili farklı bir sorun olan hipoksi hakkında detaylı bilgi için; Hipoksi nedir? Hipoksemi nasıl tedavi edilir?